Ga 3,14-21: Khi ấy, Chúa Giêsu nói với Nicôđêmô rằng: “Như Môsê đã treo con rắn lên ở sa mạc thế nào, thì Con Người cũng sẽ phải treo lên như vậy, để tất cả những ai tin ở Người, sẽ không bị huỷ diệt, nhưng được sống đời đời. Vì Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một mình, để tất cả những ai tin Con Ngài thì không phải hư mất, nhưng được sống đời đời, vì Thiên Chúa không sai Con của Ngài giáng trần để luận phạt thế gian, nhưng để thế gian nhờ Con Ngài mà được cứu độ. Ai tin Người Con ấy thì không bị luận phạt. Ai không tin thì đã bị luận phạt rồi, vì không tin vào danh Con Một Thiên Chúa; và đây án phạt là sự sáng đã đến thế gian, và người đời đã yêu sự tối tăm hơn sự sáng, vì hành động của họ xấu xa. Thật vậy, ai hành động xấu xa thì ghét sự sáng, và không đến cùng sự sáng, sợ những việc làm của mình bị khiển trách; nhưng ai hành động trong sự thật thì đến cùng sự sáng, để hành động của họ được sáng tỏ là họ đã làm trong Thiên Chúa”.

Trong bối cảnh của chương 3, đoạn 3,14-21 là một độc thoại được xem là lời của Chúa Giêsu. Người nói về Thiên Chúa, chính mình và con người ở ngôi thứ ba. Đoạn độc thoại nầy có thể được nối tiếp bởi đoạn 3,31-36 như là bổ sung và tóm kết những ý tưởng chính. Trong khi, cuộc đối thoại của Nicôđêmô với Chúa Giêsu được trình bày song song với cuộc đối thoại giữa Gioan và các môn đệ của ông (3,1-12 // 3,22-30). Cả hai đều bàn đến phép rửa và liên kết với hai cuộc độc thoại bằng chủ đề nầy.

Những từ vựng dùng để trình bày về Chúa Giêsu như: tin, Người Con duy nhất, sư sống, ánh sáng, bóng tối trong 3,14-21 đã gặp trong 1,1-21 rồi. Tuy nhiên, điểm khác biệt là đoạn 1,1-12 bàn đến sự nhập thể, còn đoạn nầy đề cập đến sự cứu độ của Người (3,14). Nếu như đã đón nhận Chúa Giêsu từ lúc Người xuống thế làm người, thì cũng đã tin vào công trình cứu độ của Người; và ngược lại. Đoạn 3,14-21 chia thành hai phần mô tả hai thái độ và hành động khác nhau liên quan đến Chúa Giêsu: 3,14-18 và 3,19-21.

Trong đoạn 3,14-18, Thiên Chúa là vai chính và Chúa Giêsu được gọi là Con, Con Một, Con Một của Thiên Chúa. Công việc của Thiên Chúa là yêu mến và muốn thế gian được cứu độ, nên đã ban/gởi Con Một đến. Công việc nầy của Chúa Cha sẽ được Chúa Giêsu nói rõ hơn sau nầy: phần Người là cứu chuộc nhân loại (4,34; 17,4); phần con người là tin vào đấng Chúa Cha sai đến (6,29; 10,38). Vậy thái độ căn bản của con người là tin vào Chúa Giêsu chịu đóng đinh để được sự sống muôn đời (3,15.16.17).

Ngược lại công việc của Thiên Chúa là công việc của con người nói chung được trình bày trong đoạn 3,19-21. Chúa Giêsu được gọi là ánh sáng (3,19.20[2x]), đối nghịch với bóng tối. Thái độ của những người thuộc hạng nầy: yêu mến bóng tối hơn ánh sáng, nghĩa là ghét ánh sáng (15,24), và kéo theo hậu quả là không đến với ánh sáng. Công việc của họ là xấu, nên họ không muốn bị tỏ lộ (3,19-20; 7,7). Việc gì của họ gọi là xấu? Việc của họ trước tiên là không tin vào những sự thật Chúa Giêsu nói cho biết, nhất là sự thật Người là Con Thiên Chúa (cf. 8,46-47; 14,6). Tiếp đến, như là hậu quả của việc không tin, họ tìm giết Sự Thật (8,40.44.46; 10,32). Công việc sát nhân nầy cha ông của những người ấy cũng đã từng làm (cf. 8,41).

Hành động ngược lại là làm theo sự thật (3,21), nghĩa là làm công việc của Thiên Chúa: “Công việc của Thiên Chúa là anh em hãy tin vào Đấng Người đã sai đến” (6,28-29). Không thể tin vào Chúa Giêsu là sự thật và làm theo sự thật của những điều Người dạy nếu không có Thần Khí Sự Thật dẫn đường (cf. 16,13). Muốn thế, con người cần được tái sinh bởi Người (cf. 3,1-12).

Linh mục Luigi Gonzaga Đặng Quang Tiến