“Nếu các con không ăn ở công chính hơn các kinh sư và người Pharisêu, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời!”.
Paul W. Powell nhận xét, “Sự kiêu ngạo rất tinh tế, đến nỗi, nếu không cẩn thận, với những ‘chủ quan đạo đức’, chúng ta sẽ ‘tự hào về sự khiêm tốn’ của mình. Khi điều này xảy ra, tốt trở nên xấu; nhân đức trở thành tệ nạn; công chính trở nên bất chính! Như một giảng viên giáo lý, người đã kể những mẫu chuyện về sự giả hình; sau đó, cô nói với trẻ, ‘Hỡi các con, hãy cúi đầu tạ ơn Chúa, chúng ta không như những biệt phái!’”.
Kính thưa Anh Chị em,
Cùng với nhận xét của Powell, “Sự kiêu ngạo rất tinh tế”, Lời Chúa hôm nay nói đến những ‘chủ quan đạo đức’, điều đã xảy ra nơi những kẻ cho mình là ‘công chính’. Chúa Giêsu nói về họ rằng, “Nếu các con không ăn ở công chính hơn các kinh sư và người Pharisêu, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời!”.
Cần bao nhiêu sự công chính để có thể vượt qua các kinh sư và người Pharisêu? Không nhiều! Thật đáng nghi! Bởi lẽ, công chính của họ chỉ là thánh thiện bên ngoài, nghĩa là chẳng có gì thánh. Và điều gì ở bên trong những linh hồn như thế? Rất nhiều tự mãn, lừa dối bản thân với những ‘chủ quan đạo đức’ khi họ hợm hĩnh cho mình ‘thánh hơn người!’. Đọc Phúc Âm, chúng ta dễ dàng nhăn mũi trước những biệt phái ‘khó thương’ đó; nhưng trong thực tế, bạn và tôi cũng rất dễ trở nên mù loà với bản thân như họ!
Thật trùng hợp, người cùng thời Êzêkiel cũng vấp phải những ‘chủ quan đạo đức’ tương tự. Họ nghĩ, họ chính trực, Chúa thì không! Vì thế, Ngài phán, “Phải chăng đường lối của Ta không ngay thẳng hay đường lối của các ngươi không ngay thẳng?” – bài đọc một.
Như vậy, xem ra lằn ranh giữa ‘chính trực và không chính trực’, giữa ‘thánh thiện và vờ thánh thiện’ khá mong manh! Đó là lý do tại sao chúng ta phải luôn xét mình với một nhận thức sâu sắc về sự giới hạn và khốn cùng của mình. Tôi đang theo đuổi một ‘thánh thiện thực’, hay đang ruổi theo một ‘thánh thiện ảo’ khi chỉ tìm kiếm cái tôi và tô vẽ nó? Nói cách khác, tôi thích ‘vờ làm thánh’ hay thích ‘nên thánh thực’ mà không giả vờ? Đừng quên, “Chúa thấu suốt tâm can từng gang tấc!”. Vì thế, thái độ đúng đắn của chúng ta là xin Ngài xót thương. Thánh Vịnh đáp ca thật sâu sắc, “Ôi lạy Chúa, nếu như Ngài chấp tội, nào có ai đứng vững được chăng?”.
Anh Chị em,
“Nếu như Ngài chấp tội!”. Mùa Chay, mùa khiêm tốn nhìn nhận phận mình; mùa tháo cởi và ném xa những ‘chủ quan đạo đức’. Cốt lõi của sự thánh thiện thực nơi một con người là chính trực ‘bên trong lẫn bên ngoài’. Hãy chiêm ngắm ‘Giêsu Toàn Thánh’, Đấng hiền lành và khiêm nhượng, cũng là Đấng từng nói, “Nào ai bắt tôi được lỗi gì!”. Vì rằng, như dầu với nước, kiêu ngạo xa lạ với thánh thiện; chúng không bao giờ hoà tan vào nhau. Ở đâu cái tôi chiếm chỗ, ở đó, rất ít, nếu có chỗ cho Thiên Chúa! Ân sủng và tình bạn nghĩa thiết với Thiên Chúa không thể kết hợp trong một tâm hồn kiêu căng! Không thể có một thoả hiệp nào giữa Thiên Chúa và một linh hồn kiêu hãnh! Hoặc linh hồn sẽ tự buông bỏ, hoặc Chúa ‘sẽ không còn’ là Thiên Chúa!
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, đừng để con ‘tự hào’ về một điều gì ngoài tội lỗi của con. Cứu con khỏi những huyễn danh; giúp con liệng xa những ‘chủ quan đạo đức’. Xin thương xót con!”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)