“Giuse đã thực hiện như lời thiên thần truyền”.
Thật lạ, nghệ thuật Kitô giáo có xu hướng miêu tả thánh Giuse như một cụ già. Nhìn vào, người ta tưởng Giuse là ông nội, hơn là cha nuôi của Chúa Giêsu. Một ngoại lệ rất nổi bật là bức “Giuse” của El Greco, một nghệ sĩ Tây Ban Nha. Greco mô tả Giuse là một thanh niên cơ bắp, gân guốc, đáng tin cậy; trẻ Giêsu quấn lấy chân ngài. Điều này sẽ phù hợp với tính cách mô tả của Tin Mừng! Giuse, một người trẻ mạo hiểm, ‘dám yêu với tất cả rủi ro’ hơn là một cụ già!
Kính thưa Anh Chị em,
‘Dám yêu với tất cả rủi ro’, đó là tính cách của thánh Giuse mà Tin Mừng hôm nay, ngày kính nhớ ngài, tiết lộ. Tình yêu luôn đòi hỏi một sự mạo hiểm! Cuộc tình Giuse và Maria không nằm ngoài quy luật đó, “Maria đã thụ thai”. May thay, nhờ sự can thiệp của Thiên Chúa, Giuse đã yêu với ‘đôi mắt mở to’, ‘dám yêu với tất cả rủi ro’ khi “thực hiện như lời thiên thần truyền”.
Cuộc sống thường không như chúng ta tưởng tượng. Đặc biệt trong yêu đương, thật khó để đi từ logic phải lòng một ai sang logic một tình yêu trưởng thành. Nhưng chính xác là, khi những hoài bão xem ra kết thúc, thì chính tại ngõ cụt ấy, tình yêu đích thực bắt đầu bước vào! Thực tế, tình yêu không phải là những gì chúng ta kỳ vọng được người kia đáp ứng, phù hợp với trí tưởng tượng; thay vào đó, nó có nghĩa là tôi lựa chọn một cách hoàn toàn tự do để chịu trách nhiệm cho cuộc sống của người kia với bất cứ điều gì xảy ra. Đây là trải nghiệm cũng là bài học đắt giá của Giuse! Giuse đã đón nhận Maria với ‘đôi mắt mở to’, vì ‘dám yêu với tất cả rủi ro!’.
Trải nghiệm của Giuse cũng có thể là trải nghiệm của chúng ta; đó là mối nguy hiểm có thể tồn tại trong hành trình tâm linh của bất cứ người nào! Khi mọi thứ yên ả, công việc xuôi may, hay khi những người khác đánh giá cao các nỗ lực của tôi, cuộc sống tôi như đang thăng hoa. Nhưng khi mọi thứ trở nên khó khăn, nhục nhã hay đau đớn… phủ lên tôi như quầng mây xám, tôi có thể tự hỏi, liệu Chúa còn yêu tôi không? Hãy tin vào Chúa, và Giuse, tấm gương cho chúng ta; Giuse không dễ nản lòng khi chịu thử thách, vì Giuse đã ‘dám yêu với tất cả rủi ro’.
Vậy nhờ đâu Giuse có thể vượt qua? Một lương tâm trong sạch! Tin Mừng nói, “Giuse là người công chính”. Giuse yêu Maria, nhưng sự thật quá khắc nghiệt để có thể hiểu được; và dẫu quan tâm Maria, Giuse vẫn cảm thấy bị phản bội! Thế nhưng, với một lương tâm trong sạch, Giuse hy sinh ước mơ cưới lấy Maria làm vợ để ly hôn trong lặng lẽ. Và Thiên Chúa nhìn thấy sự trung thực này, Ngài thổ lộ cho Giuse sự thật về sự chính trực của người thiếu nữ. Một thông điệp ngắn trong mơ đủ để thuyết phục trái tim Giuse, và Giuse đã đón nhận tất cả với đôi mắt mở to!
Thánh Bernard viết, “Hãy nhớ đến vị tộc trưởng vĩ đại ngày xưa bị bán sang Ai Cập, bạn sẽ nhận ra rằng, thánh Giuse không chỉ nhận được tên của ông mà còn nhận được sự trong trắng, vô tội và ân phúc của ông nữa. Giuse Cựu Ước giỏi đọc giấc mơ; Giuse Tân Ước giỏi tin giấc mơ. Giuse Cựu Ước đã tích trữ ngũ cốc cho một dân; Giuse Tân Ước trông coi Bánh Hằng Sống cho cả thế giới. Không còn nghi ngờ gì nữa, Giuse mà mẹ Đấng Cứu Rỗi đã đính hôn là một người đàn ông tốt lành và trung thành”. Còn hơn thế, Giuse Tân Ước bảo tồn những gì Thiên Chúa đã hứa cho dòng dõi Đavít được vững bền; bài đọc Samuel và Thánh Vịnh đáp ca hôm nay xác nhận, “Miêu duệ người tồn tại đến muôn đời!”.
Anh Chị em,
Thử hỏi, có ai ‘dám yêu với tất cả rủi ro’ cho bằng Thiên Chúa? Nhìn lên thánh giá, ‘rủi ro vĩ đại’ của mọi rủi ro, chúng ta cảm nhận được tình yêu vô bờ của Ngài, một tình yêu cứu độ đòi hỏi mạo hiểm khi phải đánh cược bằng chính cái chết của Con Một. Và ngày nay, Thiên Chúa vẫn đang chấp nhận rủi ro khi trao vào tay chúng ta những gì mà Đấng Phục Sinh của Ngài chưa hoàn tất. Liệu mỗi người chúng ta có một lương tâm trong sáng, một con tim chính trực, và ngay lành như thánh Giuse để cùng với Thánh Thần, tiếp tục công việc Thiên Chúa đã trao cho mình?
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, xin lấy khỏi con mọi ích kỷ, đừng để con tìm cho mình bất kỳ một sự an thân nào. Cho con biết quảng đại đón nhận những gì Chúa trao, và ‘dám yêu với tất cả rủi ro!’”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)