“Vua không được phép chiếm lấy vợ anh mình!”.
Nói đến lương tâm, Sidney J. Harris có một nhận định khá sâu sắc, “Một khi chúng ta trấn an lương tâm bằng cách gọi điều gì đó là “điều xấu cần thiết”, nó bắt đầu trông ngày càng ‘cần thiết’ hơn, và ngày càng ‘ít ác’ hơn. Thật hiểm nghèo, bạn đã dập tắt ‘tiếng thì thầm bên trong!’”.
Kính thưa Anh Chị em,
Lời Chúa hôm nay văng vẳng ‘tiếng thì thầm bên trong’ nơi hai con người. Đavít, sau khi phạm tội, nhờ Nathan, đã nghe được tiếng ấy; Hêrôđê thì không, dù rất chiến đấu, ông thua cuộc. Kết quả là gì? Máu một vị thánh đã đổ ra; và Gioan, ngôn sứ cuối cùng trở nên vị tử đạo đầu tiên!
Bài đọc Huấn Ca khen ngợi Đavít, một nghệ sĩ tài hoa, kẻ chiến thắng quân thù, và là một minh quân; thế nhưng, cũng con người này, một đại tội nhân! May thay, nhờ nghe ‘tiếng thì thầm bên trong’, Đavít tỏ lòng sám hối; nhờ đó, được Chúa xót thương, được thứ tha mọi tội lỗi. Những mảng đen trong cuộc đời Đavít được bài đọc Huấn Ca hôm nay tóm tắt trong một câu ngắn gọn, “Chúa đã thứ tha tội lỗi của người, và tán dương sức mạnh của người đến muôn đời”. Và Đavít đã thưa lên, “Chúc tụng Thiên Chúa là Đấng cứu độ tôi”, như tâm tình của Thánh Vịnh đáp ca.
Tương tự như thế, Tin Mừng nói đến ‘tiếng thì thầm bên trong’ nơi Hêrôđê, “Vua không được phép chiếm lấy vợ anh mình!”. Và này, một cuộc chiến đã dậy lên trong tâm hồn vị vua đáng thương này! Ông bị giằng co giữa điều thiện phải theo và điều ác đã làm khi ông biết Gioan là người thánh thiện và rất kính trọng Gioan; nhưng ông đã trót tống giam Gioan vì sợ Gioan. Theo sử gia Josephus, Hêrôđê sợ Gioan nổi loạn; vì bấy giờ, mọi người đang đi theo Gioan. Marcô cho biết, “Nghe ông nói, vua rất phân vân, nhưng lại vui lòng nghe”. Nhưng cuối cùng, Hêrôđê đã thất bại! Tại sao? Nhục dục nơi con người này đã khiến ông mù loà; sĩ diện của ông quá lớn khi không dám rút lại một lời hứa nông nổi với một cô bé trước mặt bá quan. Satan, kẻ đứng sau tất cả những vọng động này, đã khiến Hêrôđê bịt tai trước ‘lời thì thầm bên trong’; nó gieo hận thù nơi một phụ nữ, gieo phù phiếm nơi một cô gái và gieo thối nát trong lòng một vị vua. Kết quả, Gioan bị chém đầu trong một nhà giam tối tăm, vì ý thích của một vũ công vô tích sự, lòng căm thù của một phụ nữ nham hiểm và sự đồi bại của một ông vua thiếu quyết đoán.
Vậy mà, ‘tiếng thì thầm bên trong’ nào để Hêrôđê yên! Như nhiều người thắc mắc về Chúa Giêsu, ông cũng phân vân về Ngài, “Đó chính là Gioan, trẫm đã chặt đầu, nay sống lại”. Tiếng lương tâm mách cho Hêrôđê biết, tội giết người luôn rọi vào hiện tại của ông như một ký ức đầy ám ảnh. Ai từ chối tiếng Thiên Chúa, quay lưng với lương tâm, cuối cùng, vẫn là người bất an nhất trần gian; cho dù họ quyền lực, giàu có, thông minh hoặc sở hữu những khả năng tuyệt vời. Bởi lẽ, khi điều thiện thực sự xuất hiện trong cuộc sống, họ coi nó như một mối đe dọa; vì nó lên án họ và xa lánh họ. Nhưng đó chính là sức mạnh của lương tâm, tiếng nói của luật Thiên Chúa; nó cho biết điều gì đúng, điều gì sai và chúng ta nên làm theo ý của Chúa như thế nào. Thánh John Henry Newman gọi lương tâm là “Vị Đại Diện của Chúa Kitô” trong linh hồn.
Anh Chị em,
Đừng dập tắt ‘tiếng thì thầm bên trong!’. Ân sủng của Thiên Chúa qua đi, không bao giờ trở lại. Tuy nhiên, trong tất cả chúng ta, ngay cả những kẻ ác, lòng tốt luôn luôn có đủ để mỗi người được cứu, đủ để Thiên Chúa có thể ban cho lẽ thật về sự cứu rỗi trong chừng mực tự do của chúng ta cho phép. Ân huệ ấy chỉ tồn tại trong một thời gian, không phải là mãi mãi. Những khoảnh khắc này không thể được coi là những khoảnh khắc tạm thời xoa dịu lương tâm, để chúng ta tiếp tục phạm tội và phản kháng chống lại một lối sống thánh khiết. Bạn không thể đùa giỡn với Chúa và giành chiến thắng! Hêrôđê thua cuộc và phản kháng những gì ông biết ông nên làm. Thảm kịch này dạy chúng ta phải thành tâm và đừng bao giờ giam cầm tiếng Chúa trong tâm hồn; trái lại, hãy để ‘tiếng thì thầm bên trong’ lên tiếng. Hãy sử dụng tự do để đáp lại tiếng nói của Chúa, tiếng ấy sẽ phá bỏ xiềng xích đang trói buộc chúng ta trong đêm trường.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, con ước cuộc sống con luôn nở hoa thánh thiện; nhưng nếu phải lầm lỡ ngã sa, cho con biết khiêm hạ, mở lòng mình, làm theo những gì ‘tiếng thì thầm bên trong’ nhắc bảo!”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)