“Chúa Giêsu ở trên núi xuống, đám đông lũ lượt theo Ngài. Bỗng một người cùi đến bái lạy Ngài!”.
Winston Churchill, thủ tướng Anh, người được tiếng là chính trực và tôn trọng những người đối lập. Năm cuối cùng tại vị, ông tham dự một buổi lễ long trọng. Sau ông vài hàng ghế, có hai quý ông đang thì thầm, “Đó là Winston Churchill!”; họ nói, “Ông ấy đang già đi”; “Ông ấy nên từ chức, để đất nước cho những người năng động và có năng lực hơn điều hành”. Buổi lễ kết thúc, Churchill quay về phía hai người; đầy trân trọng, ông nói, “Thưa quý ông, họ cũng nói, ‘ông ấy bị điếc!’”.
Kính thưa Anh Chị em,
Còn hơn cả sự trân trọng Winston Churchill dành cho các nhà chính trị đối lập, phụng vụ Lời Chúa hôm nay còn cho chúng ta một sự ngạc nhiên thú vị tương tự. “Một người cùi đến bái lạy Ngài!”; Tin Mừng hôm nay mở đầu như thế; sau đó, anh lên tiếng xin Chúa Giêsu chữa lành. Thật bất ngờ, chi tiết này sẽ giúp chúng ta khám phá sự tôn kính của con người đối với Thiên Chúa; và bất ngờ hơn, sự kính trọng của Thiên Chúa đối với con người!
Thực hiện sự kính trọng đối với ai là bày tỏ công khai hoặc riêng tư sự trân trọng và tôn trọng đối với người đó. Đây là những gì người phong cùi đã làm với Chúa Giêsu. Anh đến ‘sụp lạy’ Ngài; một bản dịch khác, anh ‘phủ phục’ trước mặt Ngài. Thế nhưng, không chỉ tôn kính, người này còn đi xa hơn, anh bày tỏ một niềm tin chắc chắn rằng, Chúa Giêsu có thể chữa anh lành, chỉ cần Ngài muốn. Anh nói, “Lạy Ngài, nếu Ngài muốn, Ngài có thể chữa tôi được sạch!”. Dĩ nhiên, Ngài muốn! Đưa tay chạm vào anh, Ngài tuyên bố, “Ta muốn, anh hãy lành bệnh!”. Tức thì, anh được sạch.
Điều đầu tiên cần lưu ý ở đây, Chúa Giêsu đã “chạm vào” người cùi. Đây là điều luật cấm đối với người Do Thái, vì như thế, Ngài bị coi là nhiễm uế. Thế nhưng, Chúa Giêsu đã phá vỡ chuẩn mực của cha ông khi chạm vào anh; trước mọi người, Ngài bày tỏ công khai sự ‘trân trọng, tôn trọng và kính trọng’ để mặc khải cho người cùi và mọi người ‘phẩm giá bẩm sinh’ của anh. Thật thâm thuý khi chúng ta thử hỏi, ‘Vậy thì ai đã thể hiện một hành động trân trọng và kính trọng hơn?’; ‘Hành động tôn kính của người cùi có lớn hơn không?’; hay ‘hành động “chạm vào” và làm sạch người cùi lớn hơn?’. Và dẫu không cần so sánh hai hành vi này, nhưng sẽ rất hữu ích khi chúng ta suy gẫm về một sự thật sâu sắc rằng, Chúa Giêsu, một Thiên Chúa làm người đã bày tỏ sự kính trọng đối với con người; ở đây, một người ô uế, đáng thương, bị cộng đồng loại trừ. Không nghi ngờ gì nữa, Ngài không chỉ ‘trân trọng, tôn trọng và kính trọng’ bằng cách chạm vào và chữa lành anh, nhưng còn công khai bày tỏ tình yêu xót thương của Thiên Chúa đối với con người.
Ngạc nhiên thay, chúng ta còn gặp thấy sự ‘trân trọng, tôn trọng và kính trọng’ này ở bài đọc thứ nhất trong cách cư xử đầy nhân ái của Thiên Chúa đối với con người; cụ thể qua Abraham, kẻ Ngài chọn. Thiên Chúa trân trọng Abraham khi Ngài giữ lời đã hứa với ông, một dòng dõi đông như sao trời, nhiều như cát biển; và hôm nay, Ngài hứa thêm một lần nữa, “Ta sẽ chúc phúc cho Sara, vợ ngươi; và Sara sẽ sinh một con trai”. Sách Sáng Thế nói, “Abraham cúi mặt cười, nghĩ trong lòng rằng: ‘Già đã trăm tuổi mà còn có con được sao? Sara đã chín mươi tuổi sẽ sinh con ư?”. Ôi, trước một Thiên Chúa, Đấng mà sách Xuất Hành quả quyết, “Không ai nhìn thấy mà không chết”; vậy mà Abraham lại dám cười! Vậy phải chăng, vị Thiên Chúa đó quá yêu thương, Ngài ‘trân trọng, tôn trọng và kính trọng’ vị tổ phụ? Ngài còn đi một bước không tưởng khi ‘đặt tên’ cho đứa con của Abraham và lập giao ước với nó, “Tên nó là Isaac. Ta sẽ lập giao ước muôn đời với nó và dòng dõi nó!”. Và Ngài sẽ giữ lời với miêu duệ của kẻ kính tôn Ngài cho đến muôn đời, đúng như Thánh Vịnh đáp ca hôm nay xác tín, “Đó chính là phúc lộc Chúa dành cho kẻ kính sợ Ngài!”.
Anh Chị em,
Tất nhiên, sự tôn kính, thờ phượng chúng ta dành cho Thiên Chúa là phải lẽ; thế nhưng, còn phải nhận ra rằng, Thiên Chúa vẫn đang ‘trân trọng, tôn trọng và kính trọng’ mỗi người chúng ta. Mỗi ngày, qua các Bí tích, Ngài đang chạm đến chúng ta; đặc biệt, Bí tích Thánh Thể. Vậy mà, không chỉ cúi mặt cười như Abraham, chúng ta còn xúc phạm, ‘bôi mặt Ngài’ khi chúng ta phạm tội; hoặc khi chúng ta miệt thị, nhục mạ Ngài trong anh chị em mình; chúng ta quên rằng, tha nhân cũng là hình ảnh của Thiên Chúa. Người cùi hôm nay chỉ là biểu tượng của nhiều loại người mà thế giới coi là ô uế và không xứng đáng, Chúa Giêsu muốn chúng ta tôn trọng và kính trọng họ tối đa và triệt để. Khi làm vậy, chúng ta không biện minh cho tội lỗi hoặc khiếm khuyết của họ; nhưng vượt qua vẻ bên ngoài, chúng ta chân nhận ‘phẩm giá bẩm sinh’ của họ, họ cũng là con cái Thiên Chúa.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, xin giúp con liên tục khám phá sự hiện diện tiềm ẩn của Chúa trong cuộc sống anh chị em con; cho con biết ‘trân trọng, tôn trọng và kính trọng’ tha nhân, vì ngay lúc đó, con tôn kính chính Chúa đang ở trong anh em con”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)