DIỄN VĂN CỦA ĐTC PHANXICÔ TRONG BUỔI GẶP GỠ CỘNG ĐOÀN DO THÁI

Quảng trường Rybné náme, Bratislava 13/09/2021

Anh chị em thân mến,

Chào anh chị em! Tôi cám ơn những lời chào đón thân tình và chứng từ của anh chị em. Như một người hành hương, tôi đến để thăm viếng nơi này và để được nó đánh động. Quảng trường này là nơi rất có ý nghĩa đối với cộng đoàn của anh chị em. Nó giữ cho ký ức về lịch sử phong phú được sống động. Trong nhiều thế kỷ nó đã là một phần của khu vực Do Thái. Tại đây, vị rabbi nổi tiếng Chatam Sofer đã làm việc. Ở đây có một hội đường Do Thái bên cạnh Nhà thờ chính toà Triều Thiên. Như chúng ta đã nghe, khung cảnh kiến trúc là một biểu hiện của sự chung sống hòa bình của hai cộng đồng, một biểu tượng hiếm có và có sức khơi dậy, và một dấu hiệu nổi bật của sự hiệp nhất nhân danh Thiên Chúa của các tổ phụ của chúng ta. Ở đây, giống như rất nhiều người trong số họ, tôi cũng cảm thấy khao khát được “cởi giày dép” ở một nơi được chúc phúc bởi tình huynh đệ nhân loại nhân danh Đấng Tối Cao.

Tuy nhiên, trong thời gian sau đó, Danh Thiên Chúa đã bị sỉ nhục: trong cơn giận dữ điên cuồng, trong Chiến tranh thế giới thứ hai, hơn một trăm ngàn người Do Thái Slovakia đã bị giết. Trong nỗ lực xóa bỏ mọi dấu vết của cộng đồng, hội đường Do Thái đã bị tàn phá. Kinh Thánh viết: “Ngươi không được dùng danh Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi một cách bất xứng” (Xh 20, 7). Danh Thiên Chúa, Đức Chúa, bị phỉ báng bất cứ khi nào phẩm giá độc đáo và đặc biệt của con người, được tạo ra theo hình ảnh của Chúa, bị xúc phạm.

Ở đây, tại nơi này, Danh của Thiên Chúa đã bị sỉ nhục, bởi vì hình thức phạm thượng tồi tệ nhất chính là lợi dụng nó cho mục đích riêng của chúng ta, từ chối tôn trọng và yêu thương người khác. Ở đây, khi suy tư về lịch sử của dân tộc Do Thái được đánh dấu bằng sự thảm khốc và không thể diễn tả được này, chúng ta xấu hổ thừa nhận rằng biết bao lần Danh cao cả của Đấng Tối Cao đã bị sử dụng cho những hành vi phi nhân tính khôn lường! Biết bao nhiêu kẻ áp bức đã nói: “Thiên Chúa ở cùng chúng ta”; nhưng chính họ không ở với Thiên Chúa!

Anh chị em thân mến, lịch sử của anh chị em là lịch sử của chúng tôi, những đau khổ của anh chị em là những đau khổ của chúng tôi. Đối với một số người trong anh chị em, Đài tưởng niệm Shoah – Diệt chủng – là nơi duy nhất anh chị em có thể tôn vinh ký ức của những người thân yêu của mình. Tôi hợp với anh chị em.

Từ “zechor” – “Hãy nhớ!” –  được khắc bằng tiếng Do Thái trên Đài tưởng niệm này. Ký ức không thể và không được nhường chỗ cho sự lãng quên, vì sẽ không có bình minh lâu bền của tình huynh đệ trừ khi trước tiên chúng ta chia sẻ và xua tan bóng tối đêm đen. Đối với chúng ta cũng vậy, câu hỏi của ngôn sứ vang vọng: “Này người canh gác, đêm đến đâu rồi?” (Is 21, 11).

Bây giờ là lúc mà hình ảnh của Thiên Chúa rực sáng nơi con người không còn bị che lấp nữa. Chúng ta hãy giúp đỡ lẫn nhau trong nỗ lực này. Vì trong thời đại của chúng ta cũng có rất nhiều thần tượng trống rỗng và giả dối làm ô danh Danh của Đấng Tối Cao. Đó là các thần tượng của quyền lực và tiền bạc, những thứ được đặt cao hơn phẩm giá con người; của thái độ thờ ơ ngoảnh mặt đi; và của các hình thức thao túng lợi dụng tôn giáo để phục vụ quyền lực hoặc biến nó thành điều không quan trọng. Còn nữa, việc quên đi quá khứ, sự thiếu hiểu biết biện minh cho mọi điều, sự giận dữ và hận thù. Tôi nhắc lại: chúng ta hãy hiệp nhất lên án mọi bạo lực và mọi hình thức bài Do Thái, và hiệp nhất làm việc để đảm bảo rằng hình ảnh của Thiên Chúa, hiện diện nơi con người mà Người đã tạo dựng, sẽ không bao giờ bị xúc phạm.

Thưa anh chị em, Quảng trường này, cũng là nơi ánh sáng hy vọng tỏa sáng. Mỗi năm, anh chị em đến đây trong dịp lễ Hanukkah để thắp sáng ngọn đèn đầu tiên trên cây đèn menorah (cây đèn 7 nhánh của người Do Thái). Bóng tối bị xua tan bởi sứ điệp nói rằng sự hủy diệt và sự chết không có tiếng nói cuối cùng, nhưng là chính sự đổi mới và sự sống. Mặc dù hội đường Do Thái ở nơi này đã bị phá huỷ, cộng đồng vẫn còn hiện diện. Một cộng đồng sống động và cởi mở đối thoại. Ở nơi này, lịch sử của chúng ta lại gặp nhau. Ở đây, chúng ta hãy cùng nhau khẳng định trước Thiên Chúa rằng chúng ta sẵn sàng kiên trì trên con đường xây dựng mối quan hệ và tình bạn.

Tôi có những kỷ niệm sống động về cuộc gặp gỡ ở Roma, vào năm 2017, với đại diện của các cộng đồng Do Thái và Kitô giáo của anh chị em. Tôi vui mừng rằng sau đó một Ủy ban đối thoại với Giáo hội Công giáo đã được thành lập và anh chị em đã cùng nhau xuất bản một số tài liệu quan trọng. Thật tốt khi chia sẻ và quảng bá những điều gắn kết chúng ta. Và thật tốt khi tiến bước, trong sự thật và sự trung thực, theo con đường huynh đệ của việc thanh tẩy ký ức, để chữa lành những vết thương trong quá khứ và ghi nhớ những gì tốt đẹp đã nhận và đã trao tặng.

Theo Talmud, bất cứ ai tiêu diệt một cá nhân thì hủy diệt cả thế giới, trong khi bất cứ ai cứu một cá nhân sẽ cứu cả thế giới. Mọi cá nhân đều quan trọng và những gì anh chị em đang làm thông qua các chia sẻ quan trọng của mình đều rất quan trọng. Tôi cảm ơn anh chị em đã mở những cánh cửa ở cả hai phía.

Thế giới của chúng ta cần những cánh cửa rộng mở. Đó là những dấu hiệu của phúc lành cho nhân loại. Thiên Chúa phán cùng Tổ phụ Ápraham: “Nhờ ngươi mọi gia tộc trên mặt đất sẽ được chúc phúc” (St 12, 3). Đây là chủ đề lặp đi lặp lại trong suốt cuộc đời của các Tổ phụ (x. St 18, 18; 22, 18; 26, 4). Thiên Chúa phán với tổ phụ Giacóp, Israel: “Dòng dõi ngươi sẽ nhiều như bụi trên đất; ngươi sẽ lan tràn ra khắp đông tây nam bắc. Nhờ ngươi và dòng dõi ngươi, mọi gia tộc trên mặt đất sẽ được chúc phúc” (St 28, 14).

Tại đây, trên mảnh đất Slovakia này, miền đất gặp gỡ giữa đông và tây, bắc và nam, xin cho gia đình con cái Israel tiếp tục nuôi dưỡng ơn gọi này, lời kêu gọi trở thành dấu hiệu của phúc lành cho tất cả các gia đình trên trái đất. Phúc lành của Đấng Tối Cao được tuôn đổ trên chúng ta, bất cứ khi nào Người thấy một gia đình các anh chị em tôn trọng, yêu thương nhau và cùng nhau làm việc. Cầu xin Đấng Toàn năng chúc lành cho anh chị em, để giữa tất cả những bất hòa đang làm ô nhiễm thế giới của chúng ta, anh chị em luôn luôn có thể cùng nhau là chứng nhân của hòa bình. Shalom! (Bình an!).

ĐTC Phanxicô

Nguồn: Đài Vatican News