Trong Sứ điệp gửi đến các tham dự viên Hội nghị Thế giới được tổ chức tại trụ sở UNESCO ở Paris, nhân Ngày Quốc tế xóa nạn mù chữ năm 2023, ĐTC Phanxicô nhắc lại rằng “Giáo dục xóa nạn mù chữ có vai trò cơ bản và trung tâm trong sự phát triển của mỗi người, trong sự hòa nhập hài hòa của họ với cộng đồng và trong sự tham gia tích cực và hiệu quả của họ vào sự tiến bộ của xã hội.”

Năm 1965, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp quốc, gọi tắt là UNESCO, đã chọn ngày 8/9 hàng năm là Quốc tế xóa nạn mù chữ, nhằm nâng cao tầm quan trong của việc biết đọc, biết viết đối với sự phát triển và hòa nhập của con người vào xã hội.

Ngày Quốc tế xóa nạn mù chữ năm nay có chủ đề: “Thúc đẩy xóa nạn mù chữ cho một thế giới đang chuyển đổi: Xây dựng nền tảng cho các xã hội hòa bình và bền vững.”

Đề cao vai trò của giáo dục xóa nạn mù chữ, ĐTC Phanxicô cảm ơn những người đã dấn thân trong các sáng kiến ở các cấp độ địa phương, miền và quốc gia để xóa nạn mù chữ; đồng thời lưu ý rằng số người thiếu các kỹ năng đọc viết cơ bản vẫn ở mức đáng báo động và điều này là trở ngại cho sự phát triển toàn diện của họ.

Giúp thăng tiến hòa bình

ĐTC Phanxicô suy tư về ba thách đố. Thách đố đầu tiên là biết chữ để thúc đẩy hòa bình. Ngài nói: “Trong một thế giới bị xâu xé bởi những xung đột và căng thẳng, điều cần thiết là không trở nên quen thuộc với ngôn ngữ chiến tranh và bất hòa… Nếu chúng ta có thể làm tổn thương ai đó, người thân hoặc bạn bè bằng những lời lẽ gay gắt và cử chỉ hận thù, chúng ta cũng có thể chọn không làm như vậy.” Và ĐTC Phanxicô nhắc rằng “hòa bình chính là điều mà chính UNESCO có trách nhiệm thúc đẩy trong tâm trí và trái tim người dân thông qua giáo dục, khoa học, văn hóa và truyền thông.”

Hiểu biết về kỹ thuật số

Thách đố thứ hai là hiểu biết về kỹ thuật số. Trong khi cuộc cách mạng kỹ thuật số và sự phát triển của trí tuệ nhân tạo giúp con người tiếp cận thông tin nhanh chóng và kết nối với nhau, theo Đức Thánh Cha, hàng triệu người bị đẩy ra ngoài lề vì họ không được tiếp cận với công nghệ thông tin và truyền thông. Ngài cũng lưu ý về sự nguy hiểm của việc “giao quyền ra quyết định về giá trị sự sống con người cho logic tính toán của các thiết bị điện tử.”

Do đó, ngài khẳng định: “Để ngăn chặn việc công nghệ bị quản lý sai, vượt khỏi tầm kiểm soát hoặc thậm chí trở nên có hại cho con người, các chính sách và luật pháp nhằm thúc đẩy việc tiếp thu các kỹ năng về kỹ thuật số sẽ cần phải chú ý đến việc suy tư đạo đức rộng hơn về việc sử dụng các thuật toán, bằng cách hướng dẫn sử dụng các công nghệ mới hướng tới mục đích có trách nhiệm và con người.”

Cổ võ hệ sinh thái toàn diện

Cuối cùng là thách đố biết chữ để cổ võ hệ sinh thái toàn diện. ĐTC Phanxicô nói: “Vì sự tàn phá thiên nhiên có liên quan chặt chẽ với ‘văn hóa vứt bỏ’, đặc trưng của phần lớn cuộc sống đương đại, do đó cần thúc đẩy sự kiên nhẫn và kiên trì trong việc áp dụng các cách tiếp cận cuộc sống cách điều độ và gắn kết hơn”. Ngài cũng nhắc rằng ngoài việc có tác động trực tiếp đến việc chăm sóc tha nhân và thụ tạo, chúng còn có thể truyền cảm hứng về lâu dài cho một chính sách và nền kinh tế thực sự bền vững nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của tất cả các dân tộc trên trái đất, đặc biệt là những người bị thiệt thòi nhất và những người chịu ảnh hưởng nhất. (CSR_3449_2023)

Hồng Thủy

Nguồn: Đài Vatican News