Khiêm nhường, hiền lành và không phải là ông hoàng, đó là bản phác thảo chân dung của vị giám mục mà ĐTC Phanxicô đã phác hoạ trong bài giảng thánh lễ tại nhà nguyện Thánh Marta hôm 12/11/2018. Chính lá thư của thánh Phao-lô tông đồ gửi cho Titô đã giúp Đức Thánh Cha phác hoạ chi tiết về vị giám mục, và xác định về những tiêu chuẩn mang đến ổn định trong Giáo Hội.

Giáo Hội không phải được sinh ra là đã hoàn toàn ổn định

Giáo Hội được sinh ra trong sự nhiệt thành và hỗn độn nhưng cũng có nhiều điều tuyệt vời đã được hoàn tất. Luôn có sự lẫn lộn giữa sức mạnh của Thánh Thần và sự hỗn độn nhưng chúng ta không cần phải sợ hãi vì đó là một dấu hiệu tốt.

Giáo Hội không bao giờ được sinh ra mà đã hoàn toàn trong ổn định, tốt đẹp, không có vấn đề gì. Nhưng Giáo Hội luôn được sinh ra trong sự hỗn độn, lộn xộn và rồi dần đi vào ổn định. Điều ấy đúng bởi những lộn xộn ấy phải được đặt trong trật tự; Ví dụ, chúng ta thử nghĩ nghĩ về Công đồng đầu tiên tại Gierusalem: đã có mâu thuẫn giữa những người Do-thái và không phải Do-thái… Công đồng đã diễn ra và ổn định những điều ấy.

Giám mục, người quản lý của Thiên Chúa chứ không phải của cải

Vì thế, thánh Phao-lô để ông Tito lại Creta để ông ổn định tổ chức và nhắc nhớ ông điều quan trọng nhất là đức tin. Đồng thời, ngài cũng đưa ra những tiêu chuẩn và chỉ dẫn về chân dung vị giám mục như là giám quản của Thiên Chúa.

Thánh Phao-lô định nghĩa giám mục là “người quản lý của Thiên Chúa”, chứ không phải của cải, quyền lực, hay kinh tế. Không, ngài là quản lý của Thiên Chúa. Ngài phải luôn tu sửa mình và tự vấn: “tôi có phải là quản lý của Thiên Chúa hay tôi là một viên chức?”. Giám mục là quản lý của Thiên Chúa. Ngài phải là người không thể chê trách được: lời này chính là điều Thiên Chúa đã yêu cầu Abraham: “hãy đi trước mặt Ta và hãy nên trọn lành.” Đó là lời nền tảng của một người lãnh đạo.

Bản phác thảo cho việc chọn lựa giám mục

Như thế nào thì không phải là một giám mục? Ngài không ngạo mạn và kiêu căng, không nóng nảy và không nghiện rượu, một trong những thói xấu thường thấy trong thời thánh Phaolo, không trục lợi mà cũng không dính bén với tiền bạc. Thật là tai hại cho Giáo Hội nếu có một giám mục thuộc loại đó hoặc ngay cả nếu ngài có một trong những khiếm khuyết ấy. Những đặc tính của người phụng sự Thiên Chúa phải là: khả năng hiếu khách, yêu mến sự thiện, chừng mực, công chính, thánh thiện, tự chủ, trung thành với những Lời đáng tin cậy đã được chỉ chỉ dạy cho ngài”

Vị giám mục là như thế. Đây là bản phác thảo chân dung của giám mục. Và khi điều tra để chọn lựa giám mục, việc hỏi những điều này ngay từ đầu chẳng phải rất tốt để biết liệu người ấy có thể tiếp tục với những cuộc điều tra khác hay sao? Nhưng, trên hết, người ta thấy vị giám mục cần phải khiêm tốn, hiền lành, là một người phục vụ, chứ không phải ông hoàng. Đó chính là Ngôi lời của Thiên Chúa.“ ”Thưa cha, đúng rồi, điều này đã được thực hiện từ sau công đồng Vaticano II…” –  “Không, nó được thực hiện từ ngay sau thời thánh Phaolo!”. Đây không phải điều gì mới thời hậu công đồng. Điều này có từ đầu, khi Giáo Hội tự nhận thấy cần phải ổn định với những vị giám mục như thế.

Trong Giáo Hội, chúng ta không thể ổn định mà không có những tâm tình này của các giám mục. Trước mặt Chúa, điều đáng giá không phải là dễ thương, giảng hay, nhưng là sự khiêm nhường và phục vụ. Xin thánh Giosaphát, giám mục tử đạo, chuyển cầu cho các giám mục, vì các ngài cần phải có những đức tính như thế, như thánh Phao-lô đã đòi hỏi.”

Trần Đỉnh, SJ

Nguồn: Đài Vatican