Bản đường hướng này được Tòa Thánh ban hành vì trong thời gian qua, nhiều GM tại Trung Quốc đã xin Tòa Thánh chỉ dẫn về điều này, đặc biệt vì khi đăng ký với chính quyền, các giáo sĩ Công Giáo phải ký một văn kiện tuyên bố chấp nhận nhiều điều trong đó có nguyên tắc độc lập, tự trị và tự quản lý của Giáo Hội tại Trung Quốc, mặc dù Nhà Nước Trung Quốc đã cam kết tôn trọng đạo lý Công Giáo.
Bản đường hướng này được Tòa Thánh ban hành vì trong thời gian qua, nhiều GM tại Trung Quốc đã xin Tòa Thánh chỉ dẫn về điều này, đặc biệt vì khi đăng ký với chính quyền, các giáo sĩ Công Giáo phải ký một văn kiện tuyên bố chấp nhận nhiều điều trong đó có nguyên tắc độc lập, tự trị và tự quản lý của Giáo Hội tại Trung Quốc, mặc dù Nhà Nước Trung Quốc đã cam kết tôn trọng đạo lý Công Giáo.
Tôn trọng lương tâm và xác tín Công Giáo
Tòa Thánh cho biết sẽ tiếp tục yêu cầu Nhà Nước Trung Quốc làm sao để việc đăng ký dân sự này diễn ra trong sự bảo đảm tôn trọng lương tâm và xác tín sâu xa về Công Giáo của những người liên hệ. Chỉ như thế mới có thể tạo điều kiện cho sự hiệp nhất Giáo Hội cũng như để các tín hữu Công Giáo góp phần vào thiện ích của xã hội Trung Quốc.
Sự độc lập của Giáo Hội Công Giáo tại Trung Quốc không tách rời khỏi ĐGH và Giáo Hội hoàn vũ
Văn kiện của Tòa Thánh nhắc lại sự kiện Hiến pháp Cộng hòa nhân dân Trung Quốc, trong điều khoản số 36, chính thức tuyên bố bảo vệ tự do tôn giáo. Tiếp đến, Hiệp định tạm thời ký kết ngày 22-9 năm ngoái (2018) giữa Tòa Thánh và Trung Quóc nhìn nhận vai trò đặc thù của Người Kế vị Thánh Phêrô, nên điều hợp lý là Tòa Thánh hiểu và giải thích sự độc lập của Giáo Hội Công Giáo tại Trung Quốc không theo nghĩa tuyệt đối, nghĩa là không tách rời khỏi ĐGH và Giáo Hội hoàn vũ, nhưng chỉ có nghĩa tương đối về lãnh vực chính trị, như đang xảy ra tại các nơi trên thế giới trong các quan hệ giữa ĐGH và một Giáo Hội địa phương, hoặc giữa các Giáo Hội địa phương với nhau.
Căn tính Công Giáo không thể có sự tách biệt với Người Kế Vị Thánh Phêrô
Đàng khác, khi khẳng định rằng trong căn tính Công Giáo không thể có sự tách biệt với Người Kế Vị Thánh Phêrô, không có nghĩa là biến một Giáo Hội địa phương thành một thực thể xa lạ với xã hội và văn hóa của một nước trong đó Giáo Hội sống và hoạt động.
Một sự kiện khác nữa là trong những năm qua, nhiều GM Trung Quốc thụ phong không có sự ủy nhiệm của Tòa Thánh đã xin và được hòa giải với Người Kế Vị Thánh Phêrô, vì thế ngày nay tất cả các GM Trung Quốc đều được hiệp thông với Tòa Thánh, và họ ước muốn ngày càng hội nhập với các GM Công Giáo trên thế giới.
Không những tôn trọng luật pháp Trung Quốc nhưng cả đạo lý Công Giáo
Văn kiện cho biết Tòa Thánh mong đợi thái độ mới từ tất cả mọi người trong việc đối phó với những vấn đề thực hành của Giáo Hội. Tòa Thánh tiếp tục đối thoại với chính quyền Trung Quốc về vấn đề đăng ký dân sự của các GM và LM để tìm ra một công thức, khi đăng ký dân sự, không những tôn trọng luật pháp Trung Quốc nhưng cả đạo lý Công Giáo nữa.
Hỗ trợ thiện ích của cộng đoàn giáo phận và làm tăng trưởng trong tinh thần hiệp nhất
Dưới ánh sáng những điều nói trên, Tòa Thánh khẳng định rằng nếu một GM hoặc LM quyết định đăng ký dân sự nhưng văn bản tuyên ngôn phải ký khi đăng ký với nhà nước không tôn trọng đức tin Công Giáo, thì giáo sĩ ấy minh xác trên giấy tờ rằng khi ký tuyên ngôn này, mình sẽ không hề sai lỗi với các nguyên tắc đạo lý Công Giáo. Nếu không thể ghi những điều đó trên giấy tờ vì giáo sĩ ấy chỉ tuyên bố bằng miệng, và nếu có thể thì làm trước một chứng nhân. Dầu sao đi nữa, giáo sĩ ấy nên minh xác với vị Bản quyền ý hướng của mình khi đăng ký. Điều này phải được hiểu với mục đích duy nhất là hỗ trợ thiện ích của cộng đoàn giáo phận và làm tăng trưởng trong tinh thần hiệp nhất, cũng như việc loan báo Tin Mừng thích hợp với những đòi hỏi mới của xã hội Trung Quốc và việc quản lý tài sản của Giáo Hội trong tinh thần trách nhiệm.
Bảo tồn tình hiệp thông
Ngoài ra, Tòa Thánh tuyên bố tôn trọng những người không thể đăng ký với nhà nước theo những đòi hỏi nói trên. Tòa Thánh gần gũi với họ và xin Chúa giúp đỡ họ bảo tồn tình hiệp thông với các anh chị em đồng đạo, và kể cả khi đứng trước những thử thách mà mỗi người có thể phải đương đầu”.
Giuse Trần Đức Anh OP
Nguồn: Đài Vatican