Ngày 17 tháng 10
Thánh Isidôrô GAGELIN KÍNH
Linh mục Hội Thừa sai Paris (MEP) (1799–1833)
“Tất cả ước vọng của tôi là sớm thoát khỏi thân xác tội lỗi này, để kết hợp cùng Chúa Giêsu trong nơi vĩnh phúc.
Tôi muốn thành tro bụi để nên một với Người.”
Isidôrô Gagelin sinh ngày 10-05-1799, tại Montperreux, Giáo phận Besançon, nước Pháp. Cậu có ý hướng theo ơn thiên triệu ngay từ nhỏ và từng tâm nguyện “tôi muốn làm linh mục”. Sau thời gian học Đại Chủng viện giáo phận, năm 1819, thầy gia nhập Hội Thừa Sai Paris rồi được gởi sang Việt Nam. Tháng 09-1821, Đức Cha Labartette An, Giám mục địa phận Đàng Trong, truyền chức linh mục cho thầy khi mới 22 tuổi. Thầy lấy tên Việt là Kính.
Thời ấy, vua Minh Mạng mới lên ngôi, bầu khí tự do tín ngưỡng do vua cha (Gia Long) để lại vẫn còn. Linh mục Gagelin Kính vừa nhận chức giáo sư chủng viện An Ninh, Quảng Trị, vừa thi hành công tác mục vụ tại các vùng lân cận. Dần dần nhà vua áp dụng chính sách bách hại đạo và ngày càng mãnh liệt. Bề trên Thomassin phải di tản chủng viện và cử cha Kính vào Sài Gòn, khu vực của Tả quân Lê Văn Duyệt, nơi không bài công giáo. Cha thực hiện sứ vụ tông đồ tại các họ đạo vùng Sài Gòn, Bà Rịa và đào tạo chủng sinh tại Lái Thiêu.
Năm 1827, nhà vua triệu cha Kính về kinh cùng với các giáo sĩ Tây phương khác, lấy cớ cần người dịch sách và làm thông ngôn cho triều đình, nhưng hậu ý là cản ngăn việc truyền đạo. Tại đây, cha gặp hai thừa sai khác là cha Taberd Từ, cũng thuộc Hội Thừa sai Paris và cha Ôdôricô Phương, dòng Phanxicô. Để trấn an, nhà vua đề nghị ban chức quan cho các vị, nhưng các vị từ chối. Tháng 07-1827, vua phải trả tự do cho 3 linh mục, theo đề nghị của Tả quân Lê Văn Duyệt. Tháng 06-1828, cha Kính lên đường trở về Đồng Nai, làm mục vụ ở miền Nam, đồng thời truyền giảng Tin Mừng cho dân Chàm ở Bình Thuận và dân Cam Bốt ở Bắc Hà Tiên. Năm 1829, ngài trở về chủng viện Lái Thiêu, được Đức Cha Taberd Từ bổ nhiệm làm Bề trên địa phận và cử ra miền Trung hoạt động.
Ngày 06-01-1833, vua Minh Mạng ra chiếu chỉ cấm đạo gắt gao. Nhiều thân hữu khuyên cha nên tạm hồi hương một thời gian, cha thẳng thắn trả lời: “Tôi được trao chức vụ lãnh đạo, sao có thể thoái thác trách nhiệm của mình?” Được một quan thân hữu mật báo sẽ có cuộc truy lùng các linh mục Tây phương, cha lẩn tránh ít lâu. Nhưng khi thấy nhiều giáo hữu bị bắt, cha đã ra trình diện với quan tri huyện Bồng Sơn (Bình Định) vào tháng 05-1833, sau đó bị giải về kinh đô.
Suốt 7 tuần lễ bị giam cầm, cha Kính không bị thẩm vấn lần nào. Vua Minh Mạng đã quá rõ: không thể lay chuyển đức tin can trường của vị linh mục. Cha thông báo cho Hội Thừa sai Paris: “Tất cả ước vọng của tôi là sớm thoát khỏi thân xác tội lỗi này, để kết hợp cùng Chúa Giêsu trong nơi vĩnh phúc. Tôi muốn thành tro bụi để nên một với Người.”
Vua Minh Mạng giữ bí mật bản án đến phút chót. Sáng sớm ngày 17-10-1833, một đội lính đến ngục thất, áp giải cha Kính ra pháp trường ở khu ngoại ô Bãi Dâu. Tới nơi, họ trói ngài vào chiếc cọc, lấy dây vòng quanh cổ, rồi kéo hai đầu thật mạnh khi có hiệu lệnh.
Một học trò cũ của cha Isidôrô Gagelin và một thầy giảng xin phép nhận thi hài thánh tử đạo đem an táng tại một tư gia ở Phủ Cam. Vì nghi ngờ môn đệ Chúa Kitô sẽ sống lại sau ba ngày, vua Minh Mạng truyền khai quật mồ vị tử đạo, khám nghiệm kỹ lưỡng, rồi mới yên lòng cho chôn lại. Thế mà vẫn phân vân, vua truyền cho dân làng Phủ Cam phải canh giữ mồ, nếu vị tử đạo sống lại hay người ta lấy mất thi hài, họ sẽ phải đền mạng.
Linh mục thừa sai Isidôrô Gagelin Kính được nâng lên hàng chân phước ngày 27-05-1900 và được tôn phong hiển thánh ngày 19-06-1988.
————————————————————————
CÂU HỎI:
1- Hỏi: Thánh Gagelin Kính sinh năm nào? người nước nào?
Thưa: Thánh Gagelin Kính sinh năm 1799, người nước Pháp.
2- Hỏi : Thánh Gagelin Kính chịu chức linh mục năm bao nhiêu tuổi? được bề trên đặt làm gì? ở đâu?
Thưa: Thánh Gagelin Kính chịu chức linh mục lúc 22 tuổi. Ngài được bề trên đặt làm cha giáo chủng viện An Ninh – Quảng Trị và làm mục vụ tại các vùng lân cận.
3- Hỏi: Thánh Gagelin Kính nói gì khi được khuyên trốn về Pháp?
Thưa: Khi một số giáo dân khuyên ngài trở về Pháp để tránh bị lùng bắt, Thánh Gagelin Kính nói: “Tôi được trao chức vụ lãnh đạo, sao có thể thoái thác trách nhiệm của mình?”
4- Hỏi: Thánh Gagelin Kính bị bắt hay tự nguyện đi trình diện? ở đâu?
Thưa: Thánh nhân tự nguyện đi trình diện với quan tri huyện Bồng Sơn – Bình Định và sau đó bị giải về kinh đô Huế.
5- Hỏi: Thánh Gagelin Kính chịu hình xử nào? ở đâu? vào năm nào?
Thưa: Thánh Gagelin Kính chịu xử giảo, tại Bãi Dâu – Huế, vào năm 1833.
6- Hỏi: Thánh Gagelin Kính xác tín ơn tử đạo thế nào và qua câu nói nào của ngài?
Thưa: Thánh Gagelin Kính xác tín ơn tử đạo là được kết hợp trọn vẹn với Chúa Giêsu, qua câu nói: “Tôi muốn thành tro bụi để nên một với Chúa Giêsu.”
Ban Biên soạn Tư liệu Năm Thánh Tử Đạo TGP Huế